বুঢী আইৰ সাধু

মেকুৰীৰ জীয়েকৰ সাধু

লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱা

এঘৰ মানুহৰ এজনী বৰ চেনেহৰ মেকুৰী আছিল। তাই গাভিনী হৈছিল। ঘৰৰ গিৰিহঁতনীও ঠিক সেই সময়তে গা-ভাৰী আছিল।মেকুৰীজনীৰ বৰকৈ মাছ খাবৰ মন যোৱাত তাই “মোৰ মাছ খাবৰ মন গৈছে” বুলি গিৰিহঁতনীক ক’লে। গিৰিহঁতনীয়ে উত্তৰ দিলে,”আই হে’তই চপাই কোচাই আনি দিলেহে মই খাবলৈ দিব পাৰোঁ, নহ’লেনো মই ক’ৰ প’ৰা দিম?” ইয়াকে শুনি মেকুৰীজনীয়ে সেইদিনাখনৰ পৰা অইনৰ ঘৰৰ পৰা চুৰ-তাৰি কৰি বা ডকা হকা দি কোনোৰকমে মাছ আনি দিবলৈ ধৰিলে।ইফালে গিৰিহঁতনীয়ে মাছ ৰান্ধি-বাঢ়ি খাই মেকুৰীজনীক খালি কাঁইটবোৰ খাবলৈ দিলে।সেইদৰে মেকুৰীজনীয়ে দিনৌ মাছ আনি খাবলৈ নাপায়।ইয়াতে তাইৰ মনত বৰ বেজাৰ লাগি গিৰিহঁতনীক শাও দিলে,  “মোৰ পেটত যি আছে তাইৰ পেটলৈ যাওক আৰু তাইৰ পেটত যি আছে মোৰ পেটলৈ আহক।” ইয়াৰ কিছুদিনৰ পিছতে সঁচা সঁচিকৈ গিৰিহঁতনীয়ে দুটা মেকুৰী পোৱালী পালে আৰু মেকুৰীজনীয়ে ছোৱালী দুজনী পালে। আতৌ-পুতৌ কৰি মেকুৰীয়ে ছোৱালী দুজনীক কোনোৰকমে ডাঙৰ কৰিলে। ছোৱালী দুজনীক ঘৰতে থৈ মেকুৰীয়ে নিতৌ মাছ, গাখীৰ ইত্যাদি বিচাৰি যায়।|ছোৱালী দুজনী জনা হ’লত সিহঁতে এদিন মাকক ক’লে,”আই,তুমি যদি গাঁৱলৈ যাওঁতে কোনোবাই মাৰি থয় তেনেহ’লে আমি কেনেকৈ জানিম আৰু কি কৰিম?” তেতিয়া মাকে এজোপা তুলসী আৰু তাৰ ওচৰতে এমলা গাখীৰ থৈ ক’লে,”যদি মোক কোনোবাই মাৰে তেন্তে এই তুলসীজুপি জঁয় পৰিব আৰু গাখীৰ মলা ক’লা হ’ব। তেতিয়া তহঁতে মোক বিচাৰি যাবি।” ইয়াৰ দিনদিয়েকৰ পিছত তুলসীজোপা জঁয় পৰিল আৰু গাখীৰমলা কেঁহেৰাজবৰণীয়া হ’ল।তেতিয়া মাকৰ কি হ’ল বুলি জানি কান্দি কাটি ছোৱালীদুজনীয়ে মাকক বিচাৰি গ’ল। সিহঁতে ভালেমান দূৰ গৈ ভনীয়েকৰ পিয়াহ লাগিলত পানী বিচাৰি যাওঁতে আগতে এখন নৈ পালেগৈ। নৈৰ গৰাতে ভনীয়েকক থৈ বায়েকে পানী আনিবলৈ নামি গ’ল। তাই আঁজলি দিয়েক নিজে খাই ভনীয়েকলৈ পানী আনিবলৈ ধৰাত পানী শুকাই গ’ল আৰু জলকোঁৱৰে মাত লগালে,”যদি তোমাৰ হাতৰ আঙুঠিটো মোক দিব পাৰা  তেন্তে তুমি পানী নিব পাৰা।” ভনীয়েকতকৈ আঙুঠিটোনো কি ডাঙৰ বস্তু, এইবুলি বায়েকে আঙুঠিটো দি পানী আনিলে। ভনীয়েকে পানী খাই বায়েকক আকৌ আঙুঠিটো আনিবলৈ পঠিয়াই দিলে। এইবাৰ বায়েকে পানীত নামোতেই জলকোঁৱৰে তাইক হৰি নিলে। বায়েকক নিয়া দেখি ভনীয়েকে বামতে বহি হিয়া-মূৰ ভুকুৱাই কান্দিবলৈ ধৰিলে। ইয়াৰ কিছুপৰৰ পিছতে এজন মুদৈ বেপাৰলৈ আঁহোতে অকলশৰীয়া ৰূপহী ছোৱালীজনী নৈৰ পাৰত বহি থকা দেখি তাইক নাৱত ভৰাই লৈ গুচি গ’ল। ঘৰ পাই মুদৈয়ে তাৰ দুজনী ঘৈণীয়েকৰ লগতে তাইকো এজনী সৰু ঘৈণী পাতি ল’লে। কোমল বয়সীয়া সৰু ঘৈণীয়েকক মুদৈয়ে আগৰ দুজনী ঘৈণীয়েকতকৈ বেছি মৰম কৰিবলৈ ধৰিলে। খিয়ালতেই ইদুজনীয়ে কেনেকৈ মুদৈয়ে তাইক দেখিব নোৱাৰা হয় তাৰেহে উপায় চিন্তিবলৈ ধৰিলে। তাইৰ প্ৰথমবাৰ অশৌচৰ সময়ত তাইৰ চকু দুটা কাপোৰেৰে বান্ধি, তাই এটা ঢেঁকীথোৰা পালে বুলি কৈ  তাই পোৱা মতা ল’ৰাটো সতিনীয়েকহঁতে নৈত উটাই দিলে।  পিছৰবাৰতো তাই তেনেকৈ এটা ৰঙালাও পালে বুলি কৈ আচল মতা ল’ৰাটো নৈত উটাই দিলে। ইফালে জলকোঁৱৰে হৰি নিয়া বায়েকে সেই উটাই দিয়া ল’ৰা দুটাক ভনীয়েকৰ ল’ৰা বুলি জানিব পাৰি তুলি-তালি ডাঙৰ-দীঘল কৰিলে। মুদৈয়ে সৰুজনী ঘৈণীয়েকৰ এইবোৰ কথা সঁচা বুলি ভাবি তাই কুলক্ষণীয়া তিৰোতা বুলি ঠিক কৰি নিজৰ ঘৰৰ পৰা খেদি দি চুৱাপাতনিত  ঘৰ এটা সজাই দি থ’লে| তাই চুৱাপাতনিতে এটা ঘৰত দুখেৰে দিন কটাবলৈ ধৰিলে। এদিন মুদৈয়ে বেপাৰলৈ যাওঁতে পানীৰ মাজতে জলকোঁৱৰে তেওঁৰ নাওখন ধৰি ৰখালে। মুদৈয়ে নাওখন কোনোৰকমে এৰুৱাব নোৱাৰি কি কৰোঁ বুলি বিচুতি হৈ থাকোঁতে পানীৰ মাজৰ পৰা কোনোবাই মাত লগাই ক’লে,”তুমি এটা সকাম কৰিবলৈ গাত লোৱা আৰু কেতিয়া কৰিবা তাক থিৰাংকৈ কৈ তোমাৰ তামোলৰ হাচটিখন আৰু লাখুঁটিডাল পেলাই থৈ যোৱা, তেহে তোমাৰ নাও মুকলি হ’ব|” মুদৈয়ে উপাই নাপাই এটা বৰসবাহ কৰিবলৈ দিন ঠিক কৰি হাচটিখন আৰু লাখুঁটিডাল তাতে পেলাই দিলত নাওখন চাট‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‍‍‌‌‌‌‌‌‌‌‌‍কৰে এৰাই গ’ল। ইফালে জেঠায়েকে সেই ল’ৰা দুটাক সিহঁতৰ মাকে মেকুৰীৰ পেটত জন্ম লোৱাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি সিহঁতক নৈত উটাই দিয়ালৈকে এইবোৰ কথা বৰ্ণনা কৰি ক’লে আৰু সেই সকলোখিনি সিহঁতৰ বাপেকে পতা বৰসবাহৰ দিনা ৰাইজক ক’বলৈ ক’লে। সিহঁতে বৰসবাহৰদিনা বাপেকৰ লাখুঁটিডাল আৰু হাচটিখন লৈ মুদৈৰ ঘৰৰ ফালে যাবলৈ ধৰিলে। পোনেই গৈ সিহঁতে চুৱাপাতনিত থকা মাকক আই বুলি এটুপি পানী খাবলৈ খুজিলত সিহঁতে চুপতি কৰা বুলি মাকে ভাবি ক’বলৈ ধৰিলে,”মোক কিয় ভেঙুচালি কৰিচহঁক, সৌৱা সবাহলৈ মানুহ আহিছে তালৈ যা আৰু যি পা খাগৈ।” তেতিয়া সিহঁতে সকলোখিনি কথা মাকৰ আগত ভাঙি কৈ চিনাকী দি ততে অলপ জিৰাই-শঁতাই  সবাহলৈ গ’ল। সবাহত মানুহ দিহা-দিহি বহিছে, এনেতে খবৰ ওলাল যে চুৱাপাতনিত থকা মানুহজনীৰ তাত খাই-বৈ দুজন মানুহ এই সবাহত বহিছিল।যেতিয়া এই কথা তাত জনাজাত হ’ল তেতিয়া ৰাইজৰ পৰা বিচাৰ হ’ল যে  সেই মানুহ দুজনে সবাহৰ মাজত ওলাই নিজৰ  চিনাকি দিব লাগে। কথাষাৰ শুনা মাত্ৰকে দুই ককাই-ভায়েকে গিৰিপকৰে উঠি মাত লগালে,” আমি য’ত সোমাইছিলো তেওঁ  আমাৰ আই। তেতিয়া ৰাইজে কি জানা বুলি মুদৈক সোধাত মুদৈয়ে একোকে ক’ব নোৱাৰিলে। তেতিয়া ৰাইজে সিহঁতক এই  বিষয়ে ক’বলৈ কোৱাত বৰটোৱে মাত লগালে যে ৰাইজে যেন সকলো কথা মন দি শুনে। এইবুলি সকলো কথা ভাঙি-পাতি সি ক’বলৈ ধৰিলে আৰু মুদৈৰ হাচটিখন আৰু লাখুঁটিডাল ৰাইজৰ আগত উলিয়াই দি সিহঁতৰ কথা সঁচা বুলি প্ৰমাণ কৰিলে। মুদৈয়ে হা-হুমুনিয়াহ কাঢ়ি সৰগ পৰা মানুহ যেন হ’ল আৰু লাখুঁটিডাল,হাচটিখন নিজৰ বুলি সৈ কাঢ়িলে। তেতিয়া সকলোৱে সতিনীৰ কু-মন্ত্ৰনা বুজিব পাৰিলে আৰু মুদৈৰ ঘৈণীয়েকহঁতক মতাই সকলো কথা সোধাত সিহঁতে একো মাতিব নোৱাৰিলে,ৰাইজেও একো হাই-উৰুমি নোহোৱাকৈ সবাহ খাই গ’ল। সবাহৰ পিছত মুদৈয়ে ঘৈণীয়েক দুজনীৰ নাক-কাণ কাটি সিহঁতক খেদি দিলে আৰু ল’ৰা দুটিৰে সৈতে সৰু ঘৈণীয়েকক আনি ঘৰ সোমালেহি। ল’ৰা দুটিও বাপেক-মাকৰ বুকু জুৰাই লগতে থাকিল।

(সংগ্ৰহ-www.enajori.com)